مهندسی ژئوتكنیك شاخهای از مهندسی عمران است كه رفتار
مكانیكی زمین بطور عام و خاك،سنگ و سازههای ساختهشده با آنها را بررسی میکند. با
توجه به اینكه هر نوع سازهای ارتباط مستقیم با زمین دارد، فراوانی در صنعت ساختمان،
سدسازی، تونلسازی و جادهسازی است. بررسی مقاومت و مقاومسازی شالوده سازهها، ارتباط
مستقیمی با ژئوتكنیك لرزهای و دانش رفتار خاك،سنگ تحت بارهای دینامیكی نظیر زلزله
دارد. ژئوتكنیك لرزهای ضمن مطالعه مكانیزم سازوكار زمین در تولید زلزله، نحوه حركت
زلزله در ساختارهای متنوع زمین را بررسی كرده و زلزله طرح را مشخص میکند. در زمینه
و حوزه انرژی، این رشته كاملا حیاتی است. بهعنوان مثال در كاربرد انرژی زمین گرمایی،
ذخیرهسازی نفت و گاز مایع و نیز مهندسی نفت نقش اساسی این رشته مشهود است. این ایجاد
شكست هیدرولیكی در چند دهه اخیر یا درواقع بررسی مكانیكی اندركنش مایع و یا گاز، با
یك محیط ترد نظیر سنگ، تحول عظیمی در افزایش تولید نفت و گاز در این اواخر داشته است.
بهعلاه استفاده از انرژی گرمایی زمین معمولا بدون تولید تركهای هیدرولیكی قابلاستعمال
موثر نیست. مهندسی ژئوتكنیك در زمینه دفن زبالههای اتمی نیز كه موادی سمی است، نقش
اساسی دارد و این موضوع به نیازمند متخصصان ژئوتكنیك توانمند در مطالعه اثرات متقابل
رفتار مكانیكی خاك و سنگ و تغییر شكلهای حرارتی است. كاربرد دیگر مهندسی ژئوتكنیك
در پروژههای دفاعی كشور است. بهطور اخص پایداری یك سازه زیرزمینی در اثر بارهای انفجار
باید مورد مطالعه قرار گیرد و این موضوع نیازمند متخصصان ژئوتكنیك است كه با رفتار
مكانیكی مواد در سرعتهای بارگذاری بالا آشنایی دارند. بهعلاوه آشنایی به مدل عددی
غیرخطی، دینامیكی و با تغییر شكلهای بزرگ لازمه دیگر این موضوع است. یكی از اهداف
مهم گروه ژئوتكنیك دانشگاه تربیتمدرس ساخت دستگاههای پیشرفته آزمایشگاهی برای انجام
تحقیقات در سطوح دانشجویان دكترا و پروژههای كلیدی تخصصی است. در این راستا تاكنون
تعداد زیادی دستگاه طراحی و ساخته شده است كه بخش قابلتوجهی از فضای آزمایشگاهی گروه
ژئوتكنیك را به خود اختصاص داده است. گروه مهندسی خاكوپی (ژئوتكنیك) دانشكده مهندسی
عمران و محیطزیست دانشگاه تربیتمدرس برای تربیت مهندسان ژئوتكنیك در سطح كارشناسیارشد
در سال1370 تاسیس شد. در سال 1387 این گروه به پذیرش دانشجویان دكترای تخصصی اقدام
كرد و از این رهگذر موفق شده است كه تعداد زیادی متخصص ژئوتكنیك را به جامعه علمی كشور
تقدیم کند.
|